Als je een baby verliest, verandert alles. Niet alleen je dagen, maar ook wie je bent. Het voelt vaak alsof er geen woorden bestaan voor wat je doormaakt. Toch kan het helpen om een beetje houvast te vinden. Niet om je verdriet op te lossen – dat hoeft niet en dat kan niet – maar om te begrijpen dat wat je voelt, normaal is.
De Belgische psycholoog en rouwdeskundige Manu Keirse schreef veel over verlies en verdriet. Hij is bekend geworden als een van de meest betrokken stemmen rond rouw in het Nederlandse taalgebied. Zijn boeken, zoals 'Helpen bij verlies en verdriet', hebben generaties mensen ondersteund om rouw niet te zien als een ziekte die moet worden genezen, maar als een proces dat je mag doorleven.
Hij beschreef vier rouwtaken. Geen stappenplan. Geen schema dat je kunt afvinken. Maar vier bewegingen die je, in je eigen tijd en op je eigen manier, maakt. Ik wil ze hier delen, in de hoop dat je er iets in herkent. En dat ze misschien een klein beetje ruimte geven om te ademen.
1. De werkelijkheid van het verlies onder ogen zien
Misschien is dit wel de moeilijkste taak van allemaal. De stilte toelaten. Het besef dat je baby er niet meer is, hoe onwerkelijk dat ook voelt.
Voor ouders betekent dit niet alleen het afscheid nemen, maar ook het opruimen van wat nooit gebruikt werd: het wiegje, de kleertjes, het geboortekaartje dat al klaar lag. Het is het moment waarop je ineens beseft dat de toekomst die je voor ogen had, niet zal gebeuren.
Soms gebeurt dit stukje in kleine stappen. Een doos in de kast schuiven, het kamertje dichttrekken, jezelf toestaan om te zeggen: hij/zij is er niet meer.
2. De pijn van het verlies ervaren
Alles in je wil hier misschien van weg. Maar de pijn, hoe rauw en machteloos die ook is, hoort bij de liefde. Rouwen is de prijs die je betaalt voor de band die er was, zelfs als je kindje maar kort bij je was – of misschien nooit adem heeft gehaald.
De pijn kan zich stil ophopen. In de avonden waarin niemand vraagt hoe het met je gaat. In de ongemakkelijke gesprekken waarin je moet uitleggen hoeveel kinderen je hebt. In de data die plotseling steken – de uitgerekende datum, de eerste verjaardag zonder.
Verdriet vraagt ruimte. Niet omdat je dan sneller ‘verder’ kunt, maar omdat je anders verhardt. Omdat je anders niet kunt voelen hoeveel dit kindje voor je betekende – en nog steeds betekent.
3. Je aanpassen aan een wereld zonder je baby
Op een dag gaat de wereld verder. De kraamzorg verdwijnt. Mensen gaan weer werken. De stilte blijft achter in jouw huis.
Dit is de rouwtaak waarin je jezelf opnieuw moet uitvinden. Wie ben je als ouder zonder kind in je armen? Hoe vul je de leegte die geen vorm heeft? Hoe ga je terug naar werk, hoe beantwoord je vragen, hoe houd je je relatie vast terwijl alles schuurt?
Dit aanpassen gebeurt niet in één keer. Soms pas je je een beetje aan en trekt het verdriet je weer terug. Soms lukt het even om een nieuwe routine te vinden – en dan voel je ineens hoe veel je nog mist. Ook dat is normaal.
4. De draad van het leven weer oppakken
Misschien wil je dit niet. Misschien voelt het als verraad om weer te lachen, plannen te maken, momenten van licht toe te laten. Maar de draad oppakken betekent niet dat je vergeet. Het betekent alleen dat je leert leven met het gemis.
Voor veel ouders groeit hier een nieuw soort liefde: zachter, dieper, stiller. Een liefde die niet gebonden is aan foto’s of herinneringen, maar aan het weten dat dit kind altijd bij je hoort.
Je mag rituelen maken. Een kaarsje branden. Een naam blijven noemen. Schrijven, delen, herinneren. Of juist kiezen voor stilte, als dat is wat je nodig hebt.
Over Manu Keirse
Manu Keirse (1946) is klinisch psycholoog, doctor in de geneeskunde en een van de bekendste experts op het gebied van rouw en verlies in Vlaanderen en Nederland. Zijn werk draait om het normaliseren van rouw en het creëren van ruimte voor verdriet.
Zijn visie is eenvoudig en troostend tegelijk: rouw is geen probleem dat je moet oplossen, maar liefde die haar adres is kwijtgeraakt.
Als je meer wilt lezen, is Helpen bij verlies en verdriet een prachtig, toegankelijk boek.
Hulpbronnen en contact
Als je nu iemand zoekt om mee te praten, of je wilt meer lezen, vind je hieronder een paar plekken die je misschien kunnen helpen:
- Vereniging Ouders Overleden Kind (VOOK): www.vook.nl
- Humanitas Rouwverwerking: www.humanitas.nl
- Schrijver Manu Keirse: www.manukeirse.be
Als je wilt, mag je altijd een bericht sturen naar contact@misje.nl. Soms helpt het al als iemand gewoon even luistert.